Pijn tijdens de seks. En met name: vaginale pijn tijdens de seks. Een probleem dat vaak op tafel komt tijdens mijn gesprekken. Overigens is pijn bij het vrijen is meestal niet de oorspronkelijk klacht waarmee vrouwen zich aanmelden. Veel vrouwen schrijven me dat hun zin in seks weg is, dat hun lichaam niet mee lijkt te werken of dat ze niet meer kunnen genieten van lichamelijke aanraking. Seks is opeens een taak geworden op het to-do-lijstje.
Tijdens een consult vraag ik bijna altijd of vrouwen pijn ervaren tijdens de seks. Deze vraag wordt regelmatig schoorvoetend met ‘Ja’ beantwoord, bijna alsof het een bekentenis is. De oorzaak van deze pijn zoeken vrouwen opvallend vaak bij zichzelf: “Ik kan zelf ook niet zo goed aangeven wat ik lekker vind.” Of: “Ik heb wel erg veel tijd nodig om opgewonden te raken.” Of: “Ik zit ook teveel met mijn gedachten ergens anders.” Enzovoorts.
De redenen die vrouwen geven om toch over te gaan tot penetratie zijn heel divers. Ze zijn bijvoorbeeld aan de pijn gewend geraakt, willen niet lastig zijn, denken dat het vanzelf wel overgaat of willen hun partner geen seks onthouden.
Maar, hoe ontstaat pijn tijdens het vrijen? Laat ik voorop stellen dat pijn tijdens de seks verschillende oorzaken kan hebben. Denk bijvoorbeeld aan fysieke oorzaken zoals littekenweefsel na een bevalling, een huidaandoening, endometriose of een infectie.
Echter, de pijn kan ook voortkomen uit spanning, negatieve gedachten of angst naar aanleiding van eerdere ervaringen. Deze angst kan er mogelijk voor zorgen dat je geen opwinding kunt ervaren en misschien meer ‘op je hoede’ bent. Je lichaam kan dan niet goed ontspannen en de vagina wordt onvoldoende vochtig. Wanneer je, om welke reden dan ook, spanning ervaart, dan span je vaak (onbewust) je bekkenbodem aan. Bij een te krachtige aanspanning van deze spier, die zich rondom de vagina bevindt, wordt penetratie moeilijk of onmogelijk. Met pijnlijke seks tot gevolg. En zo ontstaat er een vicieuze cirkel.
Om te kunnen genieten van seks is het belangrijk dat je je relaxed voelt, zowel in je lijf als in je hoofd. Maar hoe ontspan je dan? Tja, dat is dus precies waar de gesprekken over gaan. Om te kunnen ontspannen moet je los kunnen laten. Je veilig en geaccepteerd kunnen voelen. Hier heb je jezelf bij nodig maar ook de steun van je partner. Het is een samenwerking, een spel.
Vind je dat je mag je genieten van seks? Er om mag vragen? Heb je meer behoefte aan vrijheid of aan geborgenheid? Wat zou je graag achter je willen laten? Hoe word je graag begeerd? Heb je vertrouwen in je lichaam? Mag je speels zijn? Kortom: wat heb jij nodig van jezelf, en van je partner, om te kunnen ontspannen en van seks te kunnen genieten?
Zoals alle seksuele vragen benader ik ook pijn tijdens seks vanuit het biopsychosociale model. Wanneer uit de gesprekken blijkt dat de klacht waarschijnlijk een lichamelijke oorzaak heeft, of erg complex is, dan kan ik doorverwijzen naar bijvoorbeeld een bekkenfysiotherapeut, een dermatoloog, een huisarts, een psycholoog of een andere (medisch) specialist.
Zit je met vragen rondom pijn bij seks? Of heb je een andere vraag op het gebied van seksuele gezondheid? Mail gerust.